De top 7 van de beste boeken over de concentratiekampen 2025

Ruim 75 jaar naar de Tweede Wereldoorlog is er nog steeds veel interesse in de verhalen en de geschiedenis in deze oorlog. Onze blog over de beste boeken over Auschwitz wordt ook goed bezocht, voor mij ook een reden om een blog te maken over de verschrikkelijke concentratiekampen in het algemeen.

Ook is er veel interesse in de concentratiekampen. Die kun je wel zien aan het Herinneringscentrum Kamp Westerbork en Kamp Vught waar een monument staat en een museum. Ook wordt er veel gelezen over de concentratiekampen. Dat blijkt ook wel aan het aantal boeken dat over de kampen zelf gaat maar ook over de verhalen die zich daar hebben afgespeeld.

Voor deze blog ben ik op zoek gegaan naar de 6 beste boeken over de concentratiekampen van de Tweede Wereldoorlog. Om je een goed beeld te geven van de boeken, heb ik naast een boekomschrijving ook een link van Bol.com geplaatst. De link geeft veel extra informatie over het boek, waaronder de waardering en de recensies van de lezers. Via de link kun je het boek eenvoudig en snel bestellen. Een goed alternatief voor Bol.com is Bookspot.nl

De jongen die tien concentratiekampen overleefde.

Dit indrukwekkende boek is geschikt voor jonge als volwassen lezers. Het boek vertelt het waargebeurde verhaal van Yanek, een Joods jongetje tijdens de Tweede Wereldoorlog in Polen.

Als de nazi’s de jacht op de joden opent, verandert zijn vertrouwde leventje in een nachtmerrie. Yanek wordt van het ene concentratiekamp in het andere geplaatst, uitgehongerd, gemarteld en uitgebuit. Hij kijkt de dood verschillende keren in de ogen.

Het is een wonder hoe Yanek, of volgens de tatoeage op zijn arm PRISONER B-3087, de Tweede Wereldoorlog uiteindelijk overleeft.

Als lezer sta je versteld hoeveel kracht een jongen kan hebben om te willen overleven. Yanek is nooit de hoop en zich zelf verloren.

Voormalige concentratiekampen – de monumentalisering van de Duitse kampen in Nederland

Tijdens de Duitse bezetting waren er in Nederland vijf concentratiekampen: Schoorl, Amersfoort, Ommen, Vught en Westerbork, het voorportaal van Auschwitz.

De voormalige kampen Amersfoort, Vught en Westerbork zijn nu nationale herinneringscentra. Dit is geen vanzelfsprekende zaak, maar het resultaat van een moeizaam maar dynamisch en conflictrijk proces tussen verschillende belanghebbenden.

Vanuit cultuurhistorisch perspectief onderzoekt Roel Hijink de manier waarop de publieke herinnering aan de Duitse concentratiekampen in Nederland op hun historische locatie vorm heeft gekregen.

Hij beschrijft de vormen die men hiervoor in opeenvolgende periodes heeft gebruikt en analyseert wat men nu eigenlijk precies wilde herinneren met en uitdrukken in die vormen.

Hijink laat zien, dat de tekens van herinnering – de monumenten, de voormalige kampterreinen en de herinneringsmusea – zijn ontstaan als antwoord op nationale mythes, heersende politieke idealen en behoeften van de tijd waarin ze zijn vervaardigd.

Het concentratiekamp – het waargebeurde oorlogsverhaal van een Belgische tiener

Het boek gaat over mijn vader, die tijdens de Tweede Wereldoorlog als tiener in een Duits concentratiekamp terechtkwam. Hij was lid van de Witte Brigade en maakte deel uit van het gewapend verzet. In het concentratiekamp was hij getuige van de mislukte opknoping van een Joodse jongen.

Wat er daarna met de Joodse jongen gebeurde, tart elke verbeelding. Pierre groeit op in een gezin dat werd getroffen door de Grote Oorlog. De tiener is geïnteresseerd in politiek. De Tweede Wereldoorlog breekt uit en de Duitsers vallen België binnen.

De drang om zich tegen de bezetter te verzetten, in combinatie met de van thuis uit meegekregen vijandige gevoelens tegenover het fascisme, drijven hem ertoe om voor vrijheid en gerechtigheid te strijden. Hij gaat in het verzet.

Op 30 december 1942 wordt hij thuis aangehouden door de Duitse geheime politie. De tiener komt in een Duits concentratiekamp terecht en is getuige van de gruwelijkheden die zich dagelijks in het kamp afspelen. Ook in het kamp heeft de tiener geen spijt dat hij zich tegen de bezetting heeft verzet, want hij wil niet leven in een dictatuur.

Hij wil leven in een land dat vrijheid mogelijk maakt. Ondanks de honger, de kou en de pijn die hij lijdt, geeft hij de moed niet op. Er verschijnen immers geregeld Amerikaanse en Engelse vliegtuigen in het luchtruim.

Ze bouwen daarginds een concentratiekamp

Over wat er in de oorlog allemaal gebeurd is, bestaat een redelijk nauwkeurig beeld. We weten ook redelijk nauwkeurig wat er zich in
deze periode in het dorp Vught heeft afgespeeld.

Het beeld van wat de inwoners toen wisten en dachten is veel vager. In januari 1943 werden de inwoners van het dorp plotseling geconfronteerd met een SS-concentratiekamp, het enige echte concentratiekamp dat door de Duitsers in de bezette West-Europese gebieden zou worden gerealiseerd.

De eerste transporten met uitgeputte gevangenen zorgden alom voor ontzetting en verontwaardiging. Dat nam nog toe toen er verhalen loskwamen over de erbarmelijke omstandigheden in het kamp en de hoge sterfte cijfers.

In het dorp werden de inwoners geconfronteerd met uitgeputte vrijgelaten gevangenen en gegijzelde studenten. Ze zagen grote groepen Joodse mannen, vrouwen en kinderen, die uit het
hele land naar het kamp kwamen.

Op het station waren ze getuige van het massale en chaotische vertrek van transporten met Joodse kinderen. Op straat kwamen ze groepjes gevangenen tegen en opgepakte stakers en verzetsmensen. Ze zagen de treinen vol met Joden vertrekken en ze zagen de Duitse en Nederlandse SS’ers die voor dit alles verantwoordelijk waren.

De confrontaties met het kamp en de transporten hebben de inwoners
van Vught voor lastige dilemma’s en moeilijke keuzes gesteld. Moesten ze protesteren? Moesten ze verzet plegen? Kon dat überhaupt? Konden ze de gevangenen helpen, of de vertrekkende Joden? Moesten ze helpen bij voedselvoorziening voor onderduikers of misschien zelfs voor onderduik zorgen?

Met dit boek wil Bert Oomen inzicht geven in de dilemma’s waar de inwoners voor kwamen te staan. Hij laat zien hoe verschillend ze hier soms mee om zijn gegaan, welke keuzes ze hebben
gemaakt, door welk gevoel ze zich lieten leiden en welke moed ze daarbij soms wel of niet hebben getoond. Hij laat daarbij ook zien welke lessen hieruit te trekken zijn voor de huidige tijd.

De laatste getuige De man die drie concentratiekampen en een grote scheepsramp overleefde

na de succesvolle introductie van het boek genoot Wim Aloserij volop van de belangstelling voor zijn verhaal. Hij trok met auteur Frank Krake langs volle zalen en boekhandels. Eindelijk werd hij nu wél gehoord. De kroon op zijn werk zou de ontmoeting worden met het koningspaar, bij de Nationale dodenherdenking op 4 mei.

Wim overleed twee dagen voor die tijd en liet een enorme leegte achter. Frank Krake schreef een additioneel hoofdstuk over zijn laatste weken met Wim Aloserij.

Tevens licht hij een spectaculaire ontdekking toe in dat nieuw geschreven hoofdstuk, verrijkt met vele extra foto’s. Krake ontdekte dat de opdracht tot het bombarderen van de schepen in de Oostzee, met 7.000 doden als gevolg, van Nederlandse bodem kwam… Liggend op het dak van een trein ontvlucht de twintigjarige Amsterdammer Wim Alosery in 1943 de verplichte Arbeitseinsatz in Duitsland.

Hij duikt onder bij een boer en slaapt maandenlang in een kist onder de grond. Totdat hij bij een razzia wordt gepakt en opgesloten in de beruchte Gestapo-gevangenis aan de Euterpestraat. Hij belandt in Kamp Amersfoort en gaat enkele weken later op transport naar Noord Duitsland, waar hij acht maanden lang de dodelijke dwangarbeid in de concentratiekampen Husum en Neuengamme overleeft.

Mede dankzij de kwade dronk van zijn verslaafde stiefvader. Als de oorlog bijna ten einde is belandt Wim op het luxe cruiseschip Cap Arcona, dat voor anker ligt in de Lübeckerbocht. Terwijl op de wal de geallieerden Duitsland tot overgave dwingen, begaat de RAF boven water een dodelijke vergissing. Jachtvliegtuigen bombarderen meerdere schepen en in een waar inferno verongelukken 7.000 gevangenen.

Samen met slechts enkele honderden opvarenden overleeft Wim Alosery een van de grootste scheepsrampen aller tijden. Op zijn vierennegentigste vertelt hij ons zijn verhaal. Als de laatste getuige.

Kroongetuige – Een ooggetuigenverslag uit de hel van de Chinese concentratiekampen

Een even moedig als adembenemend ooggetuigenverslag uit de grootste goelag in Xianjiang, China, van onze tijd, waarin inmiddels miljoenen Oeigoeren en Kazachen werden opgesloten.

‘De hele wereld moet weten wat er in de kampen gebeurt en wat de partij nog allemaal van plan is.’ In de Chinese provincie Xinjiang staan honderden gevangenissen en strafkampen. Ze zijn gebouwd om Oeigoeren en Kazachen op te sluiten en hen te beroven van hun identiteit en hun geloof.

De omstandigheden zijn er onmenselijk: hersenspoeling, foltering, verkrachting en gedwongen inname van medicatie zijn aan de orde van de dag.

De etnisch Kazachse arts Sayragul Sauytbay groeide op in Xinjiang. Jarenlang stond ze aan het hoofd van verschillende kleuterscholen, totdat ze op een dag aan de beurt was en in een strafkamp verdween. Daar moest Sauytbay haar medegevangenen de Chinese taal, cultuur en politiek bijbrengen. Daarbij wist ze toegang te krijgen tot zeer geheime informatie. Na een jaar in de hel lukte het haar te ontsnappen en naar Kazachstan te vluchten.

Uiteindelijk kreeg ze asiel in Zweden. Haar leven is tot op de dag van vandaag in gevaar: zij wordt voortdurend bedreigd door de Chinese geheime dienst. Dat heeft haar er niet van weerhouden haar schokkende verhaal te doen.

De kroongetuige is een even moedig als adembenemend ooggetuigenverslag uit de grootste goelag van onze tijd, waarin inmiddels miljoenen Oeigoeren en Kazachen werden opgesloten. Een waarschuwing voor de onheilspellende macht en ambities van China.

De vijf concentratiekampen in Nederland

Dit deel stelt zich ten doel om de lezer mee te voeren in de vijf concentratiekampen die ons land kende en wil een tipje van de sluier opheffen (meer is niet mogelijk) over het leven, de angsten, de moed, verdriet en hoop. Maar ook de zwakte van iemand die wordt geconfronteerd met situaties van leven en overleven.

Het symbool van de concentratiekampen leert ons waartoe het leven leidt wanneer de ene mens zich superieur waant aan de ander; de ene godsdienst aan de andere. Dat is de les die we dienen te trekken uit de vijf concentratiekampen. Wij hopen dat dit boek een stimulans is om bewuster stil te staan bij de vragen als: Hoe kon dit gebeuren? Hoe komt het dat het nog steeds gebeurt?